Blauwe Knoop
Bron
96 Invulbiljetten, 1912-1916
100A Ledenstamkaarten, ca. 1915-1922
100B Uitgeschreven leden, ca. 1915-1922
Aantal records in de index: 3337 akten met daarop 3337 persoonsvermeldingen. De gegevens kunnen tussentijds worden gecorrigeerd.
De Blauwe Knoop
De Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken was een in 1842 opgerichte landelijke vereniging van geheelonthouders. De Afdeling Amsterdam werd opgericht in 1851.
De vereniging groeide aan het eind van de negentiende eeuw uit tot een sociaal-democratische beweging met als doel om alcoholmisbruik tegen te gaan, dat ze verantwoordelijk hielden voor de slechte maatschappelijke positie van de arbeidersklasse. Aanvankelijk keerden ze zich vooral tegen jenever en andere sterke dranken, later tegen alle vormen van alcohol. Er waren meer verenigingen tegen drankgebruik, bijvoorbeeld op gereformeerde, rooms-katholieke of liberale grondslag.
Naar Engels voorbeeld droegen de leden een blauw lintje of knoop op hun revers, vandaar dat ze al snel werden aangeduid als ‘De Blauwe Knoop’. De Blauwe Knoop werd later een algemene naam voor geheelonthouders.
Onder de Amsterdamse leden bevonden zich medisch personeel, onderwijzeressen en politieagenten, huisvrouwen en kantoorbedienden, maar ook bankwerkers en zeelieden. Soms werden gezinnen in zijn geheel lid. Opvallend is het aantal aanmeldingen van jongeren onder de 18 jaar.
Zoektips
De records zijn verdeeld in:
Akten (de ledenkaarten)
Persoonsvermeldingen (de persoonsnamen op de kaarten)
De volgende gegevens zijn in de index opgenomen:
Datum inschrijving
Datum uitschrijving
Geboortedatum
Beroep
Niet alle gegevens werden op elke kaart geregistreerd.
Let op: De leden meldden zich meestal aan met voorletters en achternaam, dus de dataset bevat geen volledige namen. Doordat zowel de kaarten waarmee mensen zichzelf aanmeldden als de ledenadministratie van de vereniging is ingevoerd bevat de dataset dubbele namen. Hier kunnen spellingsvariaties in voorkomen of leesfoutjes in zijn geslopen.
Er waren ook instellingen als ziekenhuizen, bibliotheken en het Leger des Heils lid van de Blauwe Knoop. Deze zijn niet opgenomen in de index, maar zijn wel te vinden tussen de gescande ledenkaarten.
Verantwoording
De gegevens zijn in 2024 ingevoerd door vrijwilligers op online platform hetvolk.org.
Voor het project Aan het juiste adres zijn de locaties van de woonadressen gekoppeld aan Adamlink URI's door Menno den Engelse, zodat ook via de kaart gezocht kan worden.
Voorbeeld
Maurits Brilleslijper meldde zich op 15-jarige leeftijd bij de Blauwe Knoop.
L. van Delden werd als lid geroyeerd wegens drinken.